Nie wrzucaj do kompostownika pomidorów z zarazą ziemniaczaną! Czego jeszcze nie kompostować?
Co robić z roślinami, które chorowały? Jak się ich pozbyć, by nie narobić sobie kłopotów w przyszłym sezonie? Najłatwiej wrzucić resztki roślinne na kompost. Problem w tym, że nie wszystkie patogeny giną podczas kompostowania – niektóre zarodniki grzybów i ich formy przetrwalnikowe są odporne zarówno na wysokie, jak i niskie temperatury. Efekt? Używając kompostu, będziemy rozsiewać po ogrodzie choroby.
Zaraza ziemniaczana nie zginie w kompostowniku. Czego jeszcze nie kompostować?
Niektóre patogeny, np. zarazy ziemniaczanej, która powszechnie atakuje pomidory, mogą przetrwać kompostowanie, zwłaszcza w kompostownikach o niskiej temperaturze (poniżej 55°C) lub w przypadku kompostowania na zimno. Do tych patogenów należą:
- Zaraza ziemniaczana (Phytophthora infestans) – jest bardzo odporna i jej zarodniki mogą przetrwać w kompoście, jeśli nie osiągnie on wystarczająco wysokiej temperatury.
- Fytoftoroza – podobnie jak zaraza ziemniaczana, grzyb Phytophthora może przetrwać w kompoście, jeśli nie zostanie odpowiednio podgrzany.
- Rak bakteryjny pomidora (Clavibacter michiganensis) – patogen ten przetrwa w martwej materii roślinnej, jeśli kompostowanie nie jest wystarczająco intensywne.
- Zgnilizna podstawy korzenia – grzyby z rodzaju Pythium przetrwają w kompostowniku do następnego sezonu.
- Nicienie – jaja nicieni mogą przetrwać w kompoście, jeśli temperatura nie jest dostatecznie wysoka.
- Wirusy – wirusy, takie jak mozaika tytoniu, mogą przetrwać w martwej materii organicznej, nawet przekompostowanej.
Choroby roślin, które giną podczas kompostowania
Nie wszystkie patogeny są tak odporne jak zaraza ziemniaczana. Są takie, które zginą w kompostowniku, jeśli temperatura wewnętrzna osiąga odpowiednio wysoki poziom (50-65°C) i utrzymuje się przez dłuższy czas (co najmniej kilka dni). W dobrze zarządzanym, gorącym kompoście można bezpiecznie rozłożyć rośliny dotknięte niektórymi chorobami:
- Mączniak prawdziwy – patogeny wywołujące mączniaka prawdziwego (np. grzyby z rodzaju Erysiphe, Podosphaera) giną w temperaturze powyżej 50°C.
- Plamistość liści – w warunkach odpowiednio wysokiej temperatury 55-60°C grzyb Septoria lycopersici zginie w kompoście.
- Rdza – patogeny wywołujące rdzę roślin (głównie z rodziny Pucciniaceae)giną w temperaturze utrzymującej się przez dłuższy czas na poziomie co najmniej 55°C.
- Szara pleśń – Botrytis cinerea, czyli gronowiec szary, sprawca tej choroby, ulega rozkładowi, jeśli kompost osiąga temperaturę ponad 55°C.
Jak kompostować, żeby zniszczyć choroby roślin?
Należy pamiętać, że jeśli temperatura w kompoście spadnie poniżej 55°C, patogeny mogą przetrwać. Jeśli masz wątpliwości co do bezpieczeństwa kompostowania chorych roślin, lepszą opcją może być ich spalanie lub utylizacja w specjalnych punktach zbiórki odpadów zielonych.
- Gorący kompost – kluczowym aspektem bezpiecznego kompostowania jest utrzymanie wysokiej temperatury. Aby osiągnąć te warunki, kompost należy regularnie przewracać, odpowiednio nawilżać i dbać o równowagę materiałów zielonych i brązowych.
- Zimny kompost – w zimnym kompoście temperatura jest zbyt niska, aby zabić wiele patogenów, dlatego nie należy do niego dodawać roślin zainfekowanych poważnymi chorobami, takimi jak zaraza ziemniaczana czy inne grzyby odporne na niskie temperatury.